Een werknemer die werkt tijdens arbeidsongeschiktheid: dringende reden?

Werknemer ontslaan tijdens ziekte?

Een vaak voorkomend misverstand bij werkgevers is dat een werknemer niet tijdens ziekte ontslaan mag worden. Een zieke werknemer kan worden ontslaan tijdens zijn of haar ziekteperiode, maar niet omwille van de ziekte. Niemand mag namelijk worden gediscrimineerd vanwege zijn of haar gezondheidstoestand. Wachten met ontslag tot na de ziekteperiode is ook geen waterdichte optie.

Ontslag om dringende reden

Ander werk uitoefenen tijdens de arbeidsongeschiktheid rechtvaardigt niet noodzakelijk een ontslag om dringende reden. Een goede dossieropbouw is van belang om aan te tonen dat een dringende reden is gerechtvaardigd.

De werkgever kan niet verhinderen dat een werknemer tijdens een periode van ziekte andere zaken doet, zoals elders werken, sporten, aan het huis werken, of het huishouden doen. Een uitzondering hierop is dat de andere activiteiten of werkzaamheden het genezingsproces niet in het gedrang mogen brengen of de arbeidsongeschiktheid (mogelijk) verergeren. Daarnaast is het aangewezen dat de werknemer ergens anders niet dezelfde activiteiten uitoefent als bij de werkgever, dit bewijst immers dat de werknemer eigenlijk niet arbeidsongeschikt is.

Indien de activiteit in kwestie dezelfde of zelfs een grotere inspanning dan de met de werkgever overeengekomen arbeid vereist, dan kan de arbeidsongeschiktheid in vraag worden gesteld en mogelijk een dringende reden voor ontslag verantwoorden.

Het Arbeidshof te Brussel oordeelde als volgt inzake een werknemer die tijdens zijn periode van arbeidsongeschiktheid hetzelfde werk uitvoerde voor een andere werkgever (arrest van 21 september 1999):

De werknemer die aan zijn werkgever een geneeskundige verklaring van arbeidsongeschiktheid (zonder enig voorbehoud omtrent het werkrooster) voorlegt maar gedurende de hele periode van afwezigheid wegens de aangevoerde arbeidsongeschiktheid bij een andere werkgever een werk van dezelfde aard en hoeveelheid uitvoert, maakt misbruik van het vertrouwen van zijn werkgever en verdient ontslag zonder opzegging.

Voldoende bewijsmateriaal

Indien geargumenteerd wordt dat de andere activiteit het genezingsproces verstoort, dan moet dit worden bewezen door de werkgever. Hier moet met andere woorden bewijs worden geleverd van (1) het ander werk en (2) van de verstoring van het genezingsproces.

In een arrest van het Arbeidshof Gent, afdeling Brugge van 04 april 2018 argumenteerde het Hof dat kon worden opgemaakt uit de stukken, besluiten en debatten dat de werknemer inderdaad aan het werk was geweest op een kermiskraam. De werkgever legde echter louter foto's voor van slechte kwaliteit, die niet gedateerd waren en waaruit de locatie niet kon worden afgeleid. Het is dan ook belangrijk om voldoende bewijs te verzamelen dat een werknemer werkt tijdens zijn ziekteperiode en dat deze activiteit een gelijkaardige of zwaardere belasting vormt dan de arbeid die de werknemer uitvoert bij de werkgever en het genezingsproces vertraagt of verlengt.

Ook in het geval waarbij de werknemer ergens anders hetzelfde werk uitvoert als bij de werkgever, is het aangeraden voldoende bewijs te verzamelen, loutere vermoedens van arbeidsprestaties tijdens een periode van arbeidsongeschiktheid zijn namelijk niet voldoende.

Voorbeelden uit de rechtspraak:

Kanttekening hierbij is dat de feitenrechter uiteindelijk soeverein beslist of de feiten een ontslag om dringende reden rechtvaardigen. Hier onderstrepen wij opnieuw het belang van een goede dossieropbouw en voldoende bewijsmateriaal.

Werden aanvaard als dringende reden: 

  • De uitoefening van een activiteit die de genezing in het gevaar brengt of uitstelt tijdens een periode van arbeidsongeschiktheid, los van het feit of deze winstgevend is of niet (Arbeidshof Antwerpen, 16/01/1986 en Arbeidshof Gent, 21/10/2002).
  • Het bedienen van klanten in de herberg van betrokkene zijn echtgenote en dit na een schriftelijke waarschuwing van de werkgever (Arbeidshof Brussel, 08/03/2002).
  • Tijdens de volledige periode van afwezigheid wegens arbeidsongeschiktheid bij een andere werkgever een werk van dezelfde aard en hoeveelheid uitvoeren (Arbeidshof Brussel, 21/09/1999).

Werden niet aanvaard als dringende reden:

  • Vermoedens van arbeidsprestaties tijdens een periode van arbeidsongeschiktheid (Arbeidsrechtbank Brussel, 05/02/2008).
  • Het beperkt uitoefenen van een nevenactiviteit als kapper en zaakvoerder van een kapsalon waarvan niet is bewezen dat het in tegenspraak is met de afwezigheid wegens ziekte en een exclusiviteitsbeding schendt (Arbeidshof Brussel, 23/11/2018).
  • Onvoldoende bewijs dat de activiteit van de werknemer tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid een gelijkaardige of zwaardere belasting vormt dan de arbeid die de werknemer uitvoert bij de werkgever (Arbeidshof Gent, 04/04/2018).

Detectivebureau om het bestaan van een dringende reden na te gaan

Het Arbeidshof van Antwerpen aanvaardde in een arrest d.d. 17 november 2013 dat de bevindingen gedaan door een privédetective aanvaard mogen worden als bewijs van de dringende reden voor ontslag. In dit arrest worden twee belangrijke zaken onderlijnd: enerzijds kan men de werkgever niet verwijten dat hij een detectivebureau inschakelt om het eventuele bestaan van een dringende reden na te gaan. Het verzamelen van bewijsmateriaal voor het vaststellen van feiten die aanleiding geven of kunnen geven tot conflicten tussen personen behoort tot de taken van een privédetective conform de Detectivewet. Anderzijds wordt aangegeven dat het zich uitgeven als potentiële klant van de werknemer die later om dringende reden wordt ontslagen, niet als uitlokking wordt gezien.

Hebt u een probleem met een werknemer? Neem dan vrijblijvend contact met ons op en informeer naar de mogelijkheden. Wij stellen een strategie op maat voor, al dan niet in samenspraak met uw raadsman.

Relevante links: